<br>
<br>
<center>
<img src="http://www.kateban.com/kashkool/images/bahai11.jpg" border="0"><br>
</center>
<br>

1ـ یکی از تألیفات بهایی «تشریح العالَمَین در علم هیئت و تشریح اعضا» است. این اثر در هیچ یک از کتب تراجم و فهارس به ایشان نسبت داده نشده است بجز «تذکره خیرالبیان» تألیف ملک شاه حسین سیساتی (زنده در 1036ق). این تذکره تا کنون چاپ نشده و تنها قسمتی از آن شامل علمای شاعر معاصر سیستانی را جناب عارف نوشاهی چاپ کرده است (در مقالات عارف، دفتر دوم، تهران، 1386).<br>
2ـ روزهای اخیر «فهرست آثار شیخ بهایی، موجود در کتابخانه آیة الله مرعشی» از چاپ درآمده و در تصویرهای ضمیمه پایان کتاب، برگ آغاز رساله تشریح العالمین ـ بر اساس نسخه خطی شماره 4250ـ کلیشه شده و مؤلف آن را ناشناس معرفی کرده است!
این نسخه به خط بهایی است و به احتمال زیاد، برگ به جامانده بخشی از همان کتاب «تشریح العالَمَین» در علم هیئت بوده است که مؤلف تذکره خیرالبیان ـ با همین تعبیرـ به بهایی نسبت داده است.<br>
3ـ موضوع رساله مذکور، چنانکه از یک صفحه باقی مانده و توصیف صاحب خیر البیان برمی آید، در دو علم هیئت و تشریح اعضای بدن است. و آنچه در فهرست نسخه های خطی کتابخانه آیة الله مرعشی (ج 11، ص 251) در بیان موضوع آن آمده ناتمام است. در این فهرست، رساله این گونه معرفی شده: «در بیان عالم کبیر و عالم صغیر و شرح بدایع صنایع الهی»!؟<br>
4ـ به جز این رساله، که دلالت می کنده شیخ بهایی در علم طب هم دستی داشته، در چندین مورد در «کشکول» نیز مطالبی از آثار طبی را نقل و سپس نقد می کند. همچنین در کتابخانه مدرسه آیة الله گلپایگانی نسخه ای از ترجمه «بُرء الساعه» محمد بن زکریای رازی وجود دارد که منسوب به شیخ بهایی است.<br>
محسن صادقی <br>
2/10/87<br>